“Mechelen, een stad vertelt” door Jan Smets
“Goedemiddag beste vrienden, beste Mechelaars, en uiteraard beste Jan” dat waren de eerste woorden van Björn Siffer (schepen van cultuur), bij de voorstelling van het eerste boek van Jan Smets.
De voorstelling had plaats in de Kolommenzaal van het Mechelse stadhuis. Een betere locatie kon Jan zich inderdaad niet wensen om zijn eerste langverwachte boek voor te stellen aan publiek, pers en familie.
Een uniek boek, in een uniek historisch kader
De kolommenzaal is een plaats die historiek ademt, een locatie waar al menig Mechelaar werd gelauwerd voor bijzondere inspanningen., een locatie waar al meer Mechelaars hun unieke creaties wereldkundig hebben gemaakt aan de stadsbevolking.
Vandaag is het de beurt aan een bijzondere even sympathisch al scherpzinnig man, Jan Smets. Iemand met een open hart, met een lucide geest die op zoek gaat naar de polsslag van onze stad. Een stad waarvoor zijn liefde, en dat weten jullie ondertussen, onbegrensd lijkt. Een liefde die hij niet alleen door zijn originele pen, maar ook door zijn lens laat vloeien. Jan is dan ook een schitterend fotograaf.
Beste Jan het is me dan ook een hele eer om jou te mogen verwelkomen met dit eerste boek, het is een selectie uit de honderden portretten die je maakte voor Mechelen Blogt. En al tien jaar of al twaalf jaar, verwen, verbaas en ontroer je ons met al die verhalen die een bijzondere geschiedenis vertellen. Verhalen die ons een inkijk geven in de vele gezichten van Mechelen. En daaronder bekende gezichten die met de fanfare onze stad een allure geven, of dat in het verleden gedaan hebben.
Maar daarnaast breng je ook gezichten in beeld die niet altijd op onze radar verschijnen, en die de pers nooit halen. En dat Jan maakt jou en dit boek ook uniek. Beste vrienden Jan Smets is iemand die onze stad probeert te voelen, voelen buiten het canvas dat de publieke opinie, de media en het beleid ons voorhouden.
Jan Smets trekt de Inner Circle, waar iedereen iedereen wel een beetje kent, maar Jan trekt die Inner Circle open. Jan Smets legt eigenzinnig de vinger aan de pols van het Mechelen zoals hij het aanvoelt, aan het Mechelen zoals hij het zelf ziet ademen.
Het journalistieke talent, genaamd Jan Smets is iemand die ons meeneemt op ontdekking. Hij gidst ons vanuit een positieve ingesteldheid en met een onbevangen interesse. Zijn hart voor de stad levert prachtige inhoudsvolle reportages op.
Reportages ook die een extensie hebben. Een extensie waardoor ze ruimer en dieper kunnen gaan dan artikels in de dagpers. Artikels die meer diepgang hebben, die uit respect voor de geïnterviewden veel meer dimensies blootleggen van die geïnterviewden dan mogelijk is, vaak in de dagpers.
En als cultuurschepen kwam ik Jan Smets al vaak tegen. Als reportagemaker, als cultuurliefhebber, als medeorganisator zoals het Kunstenparcours zoals Sjarabang, altijd slaan wij een aangenaam babbeltje, altijd voel ik ook dat oprechte respect, en die oprechte aandacht voor de persoon, voor de organisatie, die vraagt, gehoord en gezien te worden. Persoonlijk waardeer ik Jan omdat hij een eigen mening heeft, omdat hij die kritisch, maar altijd constructief verwoord, en omdat hij oprecht leeft volgens zijn filosofie en zijn levensbeschouwing.
Beste vrienden er loopt hier in Mechelen of in de wereld of in België, nog een Jan Smets rond, namelijk de man die als gouverneur ons economisch kapitaal beheerst bij de Nationale Bank van België. En dat is allemaal prachtig, maar in Mechelen hebben wij onze Jan Smets, want hij is onze makelaar van sociaal en cultureel kapitaal, de waakhond over ons BMG, ons Bruto Mechels Geluk.
Beste Jan als positief ingestelde Mechelaar ben je een grote meerwaarde voor onze stad. Je bent niet alleen een denker maar ook een doener, en dat is minstens even belangrijk. Dat bewijs je door dit boek te schrijven, maar ook door je dagelijkse inspanningen voor Mechelen Blogt, voor Sjarabang, voor Mechelen Solidair, voor Borgerstein en dan vergeet ik er waarschijnlijk nog wel een paar.
Voor die inzet wil ik jou namens de stad, het stadsbestuur hartelijk danken. Ik wens je heel veel succes toe met “Mechelen, een stad vertelt”, en ik ben er nu al van overtuigd dat na het lezen van die 208 prachtige bladzijden, dat er ongetwijfeld een grote roep zal zijn naar een vervolg op dat boek. Dank u wel, proficiat Jan. Een prachtige en pakkende toespraak door Björn Siffer.
Jan zet zijn leesbril op, en vertelt zijn verhaal
Ik zal mijn leesbril maar opzetten want ik kom stilaan aan de leeftijd dat dat echt wel nodig is, allee stilaan, dat is al een tijd. Bedankt voor de hele lovende woorden. inderdaad Jan Smets, er zijn er nog. Dat zie je al op het kerkhof als je binnenkomt. Jan Smets is een naam die heel veel voorkomt, en ik moet die inderdaad delen met de gouverneur geweest van de Nationale Bank van België. Maar goed …
Geachte schepen, beste mensen van de pers, boekhandelaars, familie en vrienden. Vandaag loop ik op wolkjes, dat heb je al gezien. Hoe kan het ook anders, als je als aan deze stad verknochte Maneblusser de eer en het genoegen krijgt om in deze prachtige zaal van ons stadhuis je eigen boek te mogen voorstellen, voel je u ligt tot sterk euforisch.
Ik wil daarom mijn dank uitspreken aan het stadsbestuur die me gastvrij deze ruimte aanbood. Vandaag is het eindelijk zover, ik kan me met nauwelijks onverholen fierheid het boek tonen waar lang maar met ontzettend veel plezier aan gewerkt is. “Mechelen, een stad vertelt” ligt vanaf nu in de Mechelse boekhandel.
Een lang gekoesterde droom is waargemaakt, want ik liep al lang, erg langs zelfs met het idee rond om een trits markante ontmoetingen met Mechelaars, in een boek te bundelen. Het zijn dan ook die verhalen die ik de laatste jaren bij mekaar sprokkelde en uitgeschreven verschenen ze op Mechelenblogt.
Mechelenblogt ontstond bijna twaalf jaar geleden als proefproject op de Mechelse Hogeschool Thomas Moore, werd onafhankelijk, en volgt nu al een geruime tijd het reilen en zeilen in de marge van het nieuwsgebeuren van onze stad.
Via dit populaire medium kreeg ik de kans om vele boeiende stadsgenoten te ontmoeten. Uren luisterde ik naar hun levensverhalen. Ik zat op de sofa bij voormalige burgemeesters, aan de toog bij een café bazin, ik bezocht in het rusthuis een vroegere dokteres, ik dronk cava met een zangeres en een tv-icoon, ik nipte koffie met de laatste gasthuis nonnen, ik had mooie gesprekken met een zachte anarchist in z’n laatste levensfase, en daarnaast luisterde ik naar een oud- pastoor. Ik luisterde ook naar de moedige vrouw-met-beperkingen, en de in Mechelen aangespoelde Senegalees, de weduwe van een voetbalheld, en zoveel anderen.
Het waren allemaal deugddoende en verrijkende ervaringen. De selectie uit die vele, vele portretten die ik tot hiertoe maakte, was moeilijk. Kiezen is immers verliezen. Met elk van mijn gesprekspartners had ik een mooie gesprek, want dit was een voorwaarde. Ik moet een zekere affiniteit met hen hebben, hoever ze ook misschien van mijn leefwereld mogen afstaan, en toch heb ik moeten snoeien, soms met pijn in het hart.
50 portretten heb ik samengebracht in dit boek, een eigen-zinnige keuze van heel verschillende verhalen en mensen. Vertellen deze 50 Maneblussers hét verhaal van deze stad ? Hoegenaamd niet, maar wel is het zo dat elk van deze geportretteerden een facet van dit boeiende Mechelen belichten. Het zijn de kleine en grote verhalen van bekende en minder bekende Mechelaars.
Het mogen dan wel mijn verhalen, en mijn foto’s zijn, nooit had ik deze droom kunnen waarmaken mocht ik niet in zee zijn gegaan met Luc Van Hoeylandt. eveneens een fiere Mechelaar die al meerdere publicaties op zijn palmares heeft mogen schrijven. En vorig jaar een uitgeverij heeft opgestart met de naam “Elena”. Met zijn ervaring en deskundigheid kon dit project eenvoudigweg niet stuk.
Het werd een maandenlange intense maar ook erg fijne samenwerking. Ik ben hem en zijn echtgenote Angela enorm dankbaar. Drukkerij Antilope uit Lier, die hebben er een prachtboek van gemaakt. Het overtreft werkelijk de verwachtingen. Ik hoop dat jullie dezelfde ervaring zullen hebben bij het doorbladeren.
Vele mensen wil ik nu danken, en hoogstwaarschijnlijk vergeet ik er wel enkele. Ik wil vooral ook mijn collega’s van Mechelen Blogt danken, het is immers binnen het kader van deze stadsblog dat ik dit kon waarmaken. Ik bedank mijn vrienden die in mij geloofden, ik ga geen namen noemen, zij weten het best wel.
“Maar bovenal wil ik mijn familie nu een kushandje toewerpen, en dan vooral mijn echtgenote Annemie die me altijd de tijd en ruimte schonk, om alles te kunnen doen. Bedankt voor het geduld, het corrigeren en zoveel meer. Zonder haar was dit boek er nooit gekomen” citeert Jan Smets
Het boek opgedragen aan zijn grootvader
Maar het is mijn grootvader Clément Lauwers die ik vandaag in het voetlicht wil plaatsen. Hij is al verscheidene jaren niet meer onder ons, maar het is hij die me onbewust ooi op weg zette. Als verhalenverteller en trotse Mechelaar, nam hij me mee naar het Mechelen van zijn jeugdjaren. Ik absorbeerde het allemaal. Net vandaag is het tachtig jaar geleden dat hij in dit zelfde stadhuis met mijn grootmoeder is getrouwd. Is er een toeval ?
Mijn moeder, hier ook aanwezig, het enige kind van hen beide, zei me deze laatste maanden vaak, “dit had ons vader nog moeten meemaken”, maar ik ben er zeker van dat hij nu ergens knipoogt naar ons. Vandaag zet ik hem op het voorplan, omdat hij dat verdient. En wat ik mijn moeder lang heb verzwegen, is dat hij in het boek een ereplaats heeft verkregen. Het eerste verhaal, is zijn verhaal, het boek draag ik dan ook aan hem op. Het eerste exemplaar schenk ik dan nu ook graag aan mijn moeder.
“Mechelen, een stad vertelt” het smaakt naar meer. Plannen worden gesmeed voor een vervolg, maar dat is iets voor de toekomst. Vandaag staan we aan de doopfond van een kroniek van deze tijd. Een boek van puzzelstukjes van een stad, ik ben een verhalen sprokkelaar en geboeid in mensen, want een stad mag nog zo mooi zijn, ze wordt pas echt prachtig door de mensen die er wonen, leven en werken. Ik hef maar al te graag vandaag het glas op de Maneblusser, de brouwer en de circusartiest, de bakker en de muzikant, de poppenspeler en de kunstenares. Ik hef ook het glas op Gust en Bertha, op Harte en Maurits, op Leen en Fons, op Tineke en Marcel, op Walter en Maria, op Connie en Shamisa, en zoveel anderen die mij een blik gunden in hun denken en doen.
“Dit is niet mijn boek, dit is ONS boek !” voegt Jan eraan toe als afsluiter.
Titel : “Mechelen, een stad vertelt”
Auteur : Jan Smets
Uitgeverij : Uitgeverij Elena / Dageraadstraat 42 te 2800 Mechelen
Vormgeving en omslagontwerp : Luc Van Hoeylandt
Druk : Antilope Printing uit Lier
Gebonden editie met harde kaft : 208 blz
Prijs : 34.95 €
Uitgiftedatum : 18 mei 2016
ISBN : 978 90 821160015
Interviews :
Björn Siffer (schepen van Cultuur te Mechelen)
Jan Smets (blogger en auteur Mechelen en Mechelenblogt)